Kadim yogiler beden ve nefeste yaptıkları araştırma sonucu prananın (yaşam gücü enerjisinin), vayu (rüzgar) denilen enerjik alt gruplara ayrıldığını keşfettiler.
Prana’nın 5 rüzgarının hemen göze çarpmayan ancak kendine özgü görevleri ve akış yönü olan belirgin enerjik nitelikleri vardır.
Yogiler, odaklanarak ve farkındalıklarını onlarda toplayarak vayuları kontrol etmeyi başarırlar.
Bu bilinçli kontrol sadece optimal sağlık ve esenlik için değil aynı zamanda temel ilkeleri etkinleştirmek içinde kullanılır.
İçe dönüşe odaklanma ve bedendeki yeteneklerimizi fark etmek için vayular üzerinde tam hakimiyet kurmamız gerekmez.
Bir yada daha fazla vayu üzerinde yoğunlaşarak nefes ve beden farkındalığımızı geliştirmek yoga pratiğimizi zenginleştirmemizi sağlar.
En önemli iki vayu Prana vayu ve Apana Vayudur.
Prana-Vayu, üçüncü göz merkezlidir ve başta konumlanmışdır, enerjisi göğüs bölgesine yayılır.
Prana vayunun akışı içe ve yukarıyadır. Bu beyin ve gözü besler, yiyecek, hava, duyular ve düşüncelerin algılanmasını yönetir.
Bu vayu bedendeki temel enerjidir ve diğer 4 vayuyu yönetir ve besler.
Prana vayuyu hissetmek için, gözlerini kapa, bedenini gevşet ve nefes al, karından göğse ve 3. göze akan enerjiyi hisset.
Apana-Vayu, pelvik tabanda yer alır ve enerjisi alt karına yayılır.
Apana-Vayu akışı aşağı ve dışarı doğrudur. Enerjisi ile sindirim organları, üreme ve boşaltım organlarını besler.
Apana-Vayu karbon monoksit, idrar, gaita gibi atık maddelerin vücuttan uzaklaştırılmasını yönetir.
Apana vayuyu hissetmek için, gözlerini kapa, omurgan uzun olacak şekilde otur ya da ayakta dur, bedeni gevşet, nefes verirken, göğüsten aşağıya kuyruk sokumuna doğru akan enerjiyi hisset.
Vyana-Vayu akciğerler ve kalp bölgesinde yer alır ve bütün bedene akar. Vyana vayu merkezden perifere doğru ( uçlara doğru) hareket eder.
Vücuttaki tüm maddelerin dolaşımını yönetir ve diğer vayuların görevlerine yardımcı olur.
Vyana vayuyu hissetmek için, gözlerini kapa, omurgan uzun olacak şekilde otur ya da ayakta dur, bedeni gevşet, nefes alırken, nefesin karından kollara ve bacaklara doğru yayıldığını hisset.
Udana-Vayu, boğazda yer alır ve dairesel hareketle boyuna ve başa akar. Bizi dik tutar, büyüme, kendini ifade etme ve konuşmadan sorumludur.
Udana vayuyu hissetmek için, gözlerini kapa, omurgan uzun olacak şekilde otur ya da ayakta dur, bedeni gevşet, nefes alırken ve verirken, nefesin boyun ve başta dairesel hareketlerle döndüğünü hisset.
Samana-Vayu, karında yerleşiktir ve enerjisi göbekte yoğunlaşır. Bu vayu periferden merkeze doğru akar.
Bu sindirim ve tüm maddelerin yemek, hava, deneyimler, duygular ve düşüncelerin özümsenmesini yönetir.
Samana vayuyu deneyimlemek için, gözlerini kapa, omurgan uzun olacak şekilde otur ya da ayakta dur, bedeni gevşet, nefes alırken ve verirken, nefesin göğüs kafesinin önünde, yanlarında ve arkasında yükselişini ve inişini hisset.
Bir veya daha fazla vayu farkındalığının, yogada kullanılan değişik uygulamaları vardır. Bunu hissetmenin en kolay yolu, yoga duruşlarıdır.
Prana vayu farkındalığı ile yukarı doğru uzama ve bedenin üst kısmının açılması sağlanır.
Apana vayu farkındalığı ile alt beden stabilize edilerek zemine odaklanılır.
Vyana vayu farkındalığı ile güce odaklanılır ve bedenin akışkan hareketi oluşturulur.
Udana-Vayu farkındalığı ile, uzun bir omurga ve doğru bir duruşa odaklanılır.
Samana vayu farkındalığı, vücudun açılması ve gevşemesi sağlanır.